5S là phương pháp quản lý sản xuất nổi tiếng, giúp tối ưu hóa môi trường làm việc và nâng cao hiệu suất trong các dây chuyền sản xuất. Tuy nhiên, để thực hiện 5S hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều yếu tố khác nhau.
Trong bài viết này, NatureCert sẽ khám phá 7 yếu tố cốt lõi của phương pháp 5S trong sản xuất.
Yếu tố cốt lõi của phương pháp 5S – Công việc tiêu chuẩn
Công việc tiêu chuẩn bao gồm ba thành phần chính: yêu cầu của khách hàng (takt time), trình tự các bước công việc, và tiêu chuẩn tồn kho. Đây là yếu tố cốt lõi để thực hiện 5S một cách hiệu quả. Nhịp yêu cầu khách hàng là tốc độ sản xuất cần thiết để đáp ứng đúng nhu cầu mà khách hàng yêu cầu. Nếu nhịp này không được tuân thủ, dây chuyền sản xuất sẽ không đạt được mục tiêu sản lượng, dẫn đến việc giao hàng bị chậm trễ hoặc thiếu hụt.
Việc thực hiện 5S trong bối cảnh sản xuất yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn tồn kho. Tồn kho tiêu chuẩn xác định lượng vật liệu, bán thành phẩm cần duy trì tại mỗi điểm trong quy trình sản xuất. Điều này tạo điều kiện cho việc sắp xếp và tiếp vận theo nguyên tắc Định danh (xác định rõ ràng từng loại vật liệu), Định vị (đặt đúng vị trí dễ truy cập), và Định lượng (duy trì mức tồn kho phù hợp). Nếu không có công việc tiêu chuẩn, các hoạt động 5S sẽ thiếu cơ sở để thiết lập và duy trì một cách hợp lý, làm giảm động lực thực hiện.
Xem thêm: 5S là gì? Doanh nghiệp nào nên áp dụng
Yếu tố cốt lõi của phương pháp 5S – Bố trí tiếp vận
Tiếp vận là quá trình luân chuyển linh kiện đầu vào và thành phẩm đầu ra giữa các vị trí sản xuất, đảm bảo sự liên tục và không gián đoạn của dây chuyền. Tiêu chuẩn tiếp vận bao gồm ba yếu tố chính: nhịp – số lượng – quy cách.
Nhịp tiếp vận là tần suất cung cấp linh kiện, đảm bảo rằng dây chuyền luôn có đủ vật liệu để duy trì sản xuất mà không bị gián đoạn. Số lượng đề cập đến lượng linh kiện, bán thành phẩm cần cung ứng tại từng thời điểm, và quy cách là yêu cầu về cách thức tiếp vận, như đóng gói hoặc sắp xếp.
Khi tiêu chuẩn tiếp vận được thực hiện đúng, quá trình sản xuất trở nên trơn tru và hiệu quả hơn. Điều này cũng giúp duy trì các nguyên tắc của 5S như sắp xếp hợp lý vật liệu, giảm thiểu sự lộn xộn trong quá trình sản xuất. Tiêu chuẩn này còn liên quan chặt chẽ đến tiêu chuẩn tồn kho tại các điểm sản xuất và điểm lưu trữ tạm thời giữa các công đoạn, đảm bảo việc luân chuyển hàng hóa diễn ra liên tục.
Yếu tố cốt lõi của phương pháp 5S – Bảo dưỡng tự quản
Bảo dưỡng tự quản là hoạt động bảo trì thiết bị do chính người lao động trong dây chuyền sản xuất thực hiện, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào bộ phận bảo trì. Đây là một phần quan trọng của S3 – sạch sẽ, trong đó việc làm sạch đi kèm với kiểm tra thiết bị, nhằm phát hiện các hư hỏng, sai lệch nhỏ trước khi chúng trở thành sự cố lớn.
Các tiêu chuẩn CILT (Cleaning, Inspection, Lubrication, Tightening – Làm sạch, Kiểm tra, Bôi trơn, Siết chặt) được áp dụng cho thiết bị để đảm bảo chúng luôn trong trạng thái hoạt động tốt.
Việc thực hiện bảo dưỡng tự quản không chỉ giúp tăng tuổi thọ thiết bị mà còn hỗ trợ việc duy trì môi trường làm việc gọn gàng, sạch sẽ – một trong những nguyên tắc cốt lõi của 5S. Tại những doanh nghiệp chưa thực hiện bảo dưỡng tự quản, các hoạt động bảo trì thường bị chậm trễ hoặc không được chú trọng, dẫn đến việc quản lý thiết bị không hiệu quả và làm giảm chất lượng thực hiện 5S trên dây chuyền sản xuất.
Yếu tố cốt lõi của phương pháp 5S- Kiểm soát hàng lỗi
Trong quy trình sản xuất, việc phát sinh lỗi là điều không thể tránh khỏi. Một cách tiếp cận phổ biến là sử dụng các khay phân loại màu để quản lý sản phẩm lỗi. Khay màu đỏ thường dùng để chứa sản phẩm bị lỗi, còn khay màu vàng dành cho những sản phẩm cần kiểm tra thêm.
Tuy nhiên, nếu các khay này bị đặt ở những vị trí khó nhìn thấy hoặc dưới bàn thao tác, điều đó cho thấy quy trình 5S không được thực hiện hiệu quả, dẫn đến khó kiểm soát lỗi và gây trì trệ trong việc xử lý.
Thực hiện 5S hiệu quả đòi hỏi các khay hàng lỗi phải được đặt ở những vị trí dễ quan sát, dễ truy cập, với quy định rõ ràng về Định danh, Định vị và Định lượng. Điều này giúp theo dõi mức độ lỗi trong thời gian ngắn, tạo điều kiện cho việc xử lý nhanh chóng và ngăn chặn những sản phẩm lỗi bị lẫn vào sản phẩm tốt. Hệ thống kiểm soát hàng lỗi như vậy giúp cải thiện chất lượng sản phẩm và đảm bảo rằng quy trình sản xuất luôn diễn ra suôn sẻ.
Yếu tố cốt lõi của phương pháp 5S – Kiểm soát dữ liệu
Trong các nhà máy truyền thống, dữ liệu sản xuất chủ yếu xuất phát từ hiện trường, như ghi chép sản lượng, lỗi sản phẩm, thời gian vận hành thiết bị, v.v. Chất lượng của quyết định quản lý phụ thuộc rất nhiều vào sự kịp thời, chính xác và đầy đủ của dữ liệu này. Dữ liệu không được ghi chép ngay tại thời điểm phát sinh hoặc có sai sót sẽ làm giảm hiệu quả quản lý, dẫn đến việc ra quyết định thiếu chính xác.
Việc kiểm soát dữ liệu đòi hỏi quy trình ghi chép phải được chuẩn hóa, dễ dàng, thuận tiện và hạn chế tối đa sai sót. Các dụng cụ ghi chép, báo biểu cần được sắp xếp hợp lý, hiển thị trực quan để hỗ trợ người lao động thực hiện nhanh chóng.
Ngoài ra, việc kiểm tra và giám sát quy trình ghi chép cũng rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác và minh bạch của dữ liệu. Một hệ thống kiểm soát dữ liệu tốt là một phần quan trọng của 5S trong việc tổ chức và sắp xếp thông tin trên chuyền sản xuất.
Yếu tố cốt lõi của phương pháp 5S – Tư duy cải tiến
Trong môi trường sản xuất hiện đại, việc tiêu chuẩn hóa cần phải đi đôi với tư duy cải tiến liên tục. Nguyên tắc 4 – săn sóc trong 5S đề cao việc duy trì và cải tiến liên tục các tiêu chuẩn để thích ứng với những thay đổi trong sản xuất.
Tuy nhiên, tại nhiều doanh nghiệp không có tư duy cải tiến mạnh mẽ, việc thay đổi các tiêu chuẩn cho S1 (Sàng lọc), S2 (Sắp xếp), và S3 (Sạch sẽ) thường bị coi là cản trở cho việc thực hiện tiêu chuẩn hóa (S4).
Có những trường hợp doanh nghiệp e ngại việc điều chỉnh các tiêu chuẩn, lo sợ rằng điều này sẽ tạo ra khó khăn trong việc duy trì sau này. Ngược lại, một số trường hợp khi các yếu tố S1, S2 và S3 đã được thay đổi nhưng tiêu chuẩn hóa lại không được cập nhật kịp thời, dẫn đến sự không đồng nhất trong quy trình thực hiện. Do đó, tư duy cải tiến là yếu tố quan trọng giúp duy trì sự linh hoạt và hiệu quả của 5S trong suốt quá trình sản xuất.
Yếu tố cốt lõi của phương pháp 5S – Công việc của tổ trưởng
Tổ trưởng sản xuất đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và đảm bảo việc thực hiện các tiêu chuẩn quản lý hiện trường, bao gồm cả 5S. Họ là người đầu tiên tiếp cận và hỗ trợ trực tiếp các công việc tạo giá trị tại dây chuyền, đảm bảo rằng mọi hoạt động tuân thủ các tiêu chuẩn đã được đề ra.
Ngoài ra, tổ trưởng còn chịu trách nhiệm giám sát và báo cáo các vấn đề bất thường phát sinh, từ đó đưa ra các biện pháp xử lý kịp thời. Việc thực hiện 5S giúp tổ trưởng dễ dàng quản lý quy trình sản xuất hàng ngày hơn, từ sắp xếp nơi làm việc đến quản lý thiết bị và vật liệu.
Khi tổ trưởng thực hiện tốt vai trò của mình, các hoạt động 5S sẽ được duy trì hiệu quả và cải tiến liên tục. Ngược lại, tại những nhà máy mà tổ trưởng không thực hiện công việc theo mô hình tiêu chuẩn, việc thực thi 5S thường không đạt hiệu quả và dễ bị bỏ qua.
Thông tin liên hệ:
NatureCert là đơn vị chuyên cung cấp các dịch vụ về phương pháp 5S. Để được hỗ trợ và tư vấn chi tiết về các dịch vụ này, quý khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi thông qua các thông tin sau:
Address: 3B49 Sky 9, 61-63 đường số 1, phường Phú Hữu, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh
Phone: 0932023406
Email: info@naturecert.org
Website: www.naturecert.com
Fanpage chính: Trung tâm NatureCert
Với đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp và kinh nghiệm, NatureCert cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng những giải pháp tối ưu và hiệu quả nhất để áp dụng 5S. Hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.
