Khi mối quan tâm về môi trường toàn cầu ngày càng gia tăng, các khung pháp lý thúc đẩy hoạt động bền vững đã trở thành ưu tiên hàng đầu. Dẫn đầu trong các nỗ lực này là Liên minh Châu Âu (EU), tổ chức tích cực ứng phó với vấn đề phá rừng thông qua hai quy định quan trọng: quy định về gỗ EUTR và quy định về phá rừng EUDR mới được thông qua.
Bài viết này sẽ phân tích sự khác biệt giữa EUTR và EUDR, giúp làm rõ ý nghĩa của chúng đối với các doanh nghiệp hoạt động trong EU.
Giới thiệu về EUTR và EUDR
Quy định về gỗ của EUTR
Quy định về gỗ EUTR là kết quả của kế hoạch hành động FLEGT và đã cấm đưa gỗ và sản phẩm gỗ có nguồn gốc bất hợp pháp vào thị trường EU kể từ năm 2010 (Ủy ban Châu Âu, 2010).
Trong thông báo về tăng cường hành động của EU để bảo vệ và khôi phục rừng trên thế giới, EU thừa nhận vai trò quan trọng của mình trong việc phá rừng thông qua việc tiêu thụ các mặt hàng mà hoạt động sản xuất của chúng có thể gây nguy hiểm cho rừng.
EUTR cấm đưa ra thị trường gỗ khai thác bất hợp pháp hoặc các sản phẩm có nguồn gốc từ gỗ đó, nhấn mạnh sự cần thiết phải thẩm định để giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc gỗ bất hợp pháp xâm nhập vào thị trường EU.
Các nhà khai thác được yêu cầu truy xuất nguồn gốc các sản phẩm gỗ, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong chuỗi cung ứng. Vào năm 2021, Ủy ban Châu Âu đã đề xuất mở rộng phạm vi của EUTR bằng quy định kế tiếp cũng sẽ giải quyết nạn phá rừng và suy thoái rừng do EU tiêu thụ hàng hóa nông nghiệp, đó là quy định mới về phá rừng EUDR.
Xem thêm: Tổng quan tiêu chuẩn EUTR về gỗ của liên minh Châu Âu
Quy định phá rừng của EUDR
Dựa trên nền tảng do EUTR đặt ra, EU gần đây đã thông qua quy định phá rừng của Liên minh châu Âu (EUDR). EUDR cấm một số hàng hóa và sản phẩm có nguy cơ từ rừng nhất định được sản xuất trên thị trường EU trừ khi chúng không bị phá rừng và hợp pháp theo luật pháp của các nước sản xuất.
Quy định kế tiếp này có cách tiếp cận rộng hơn bằng cách mở rộng phạm vi của nó để bao gồm nhiều loại hàng hóa ngoài gỗ. Chúng bao gồm gỗ, dầu cọ, đậu nành, ca cao, cà phê, cao su và thậm chí còn mở rộng sang bằng chứng về việc chăn nuôi gia súc không bị phá rừng.
EUDR yêu cầu các nhà khai thác phải đánh giá rủi ro kỹ lưỡng, giảm thiểu rủi ro và báo cáo thẩm định hàng năm. EUDR sẽ thay thế quy định về gỗ của EU (EUTR) vốn chỉ đề cập đến tính bất hợp pháp của các sản phẩm gỗ.
Quy định mới này của EU về chuỗi cung ứng không phá rừng đã được chính thức thông qua vào tháng 5 năm 2023 và ngày thực hiện sẽ được áp dụng khác nhau đối với SME và không phải SME.
Điểm tương đồng giữa EUTR và EUDR
EUTR (European Union Timber Regulation) và EUDR (European Union Deforestation-free Regulation) đều là các quy định của Liên minh châu Âu nhằm ngăn chặn việc nhập khẩu và tiêu thụ các sản phẩm không bền vững liên quan đến khai thác rừng. Dưới đây là các điểm tương đồng chính giữa hai quy định này:
Mục tiêu bảo vệ rừng
Cả EUTR và EUDR đều tập trung vào việc bảo vệ rừng và giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường. EUTR hướng tới ngăn chặn việc buôn bán gỗ khai thác bất hợp pháp, trong khi EUDR mở rộng hơn với việc cấm nhập khẩu các sản phẩm liên quan đến nạn phá rừng.
Áp dụng chuỗi cung ứng
Cả hai quy định đều yêu cầu các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng phải thực hiện các biện pháp kiểm soát và trách nhiệm để đảm bảo các sản phẩm không vi phạm các quy định về bảo vệ rừng.
Trách nhiệm doanh nghiệp
EUTR và EUDR đều đặt trách nhiệm lên doanh nghiệp để thực hiện biện pháp “thẩm định hợp lý” (due diligence) nhằm đảm bảo sản phẩm không liên quan đến khai thác trái phép hoặc phá rừng.
Giám sát và tuân thủ
Cả hai quy định đều yêu cầu các quốc gia thành viên EU giám sát và áp dụng các biện pháp xử phạt đối với các doanh nghiệp không tuân thủ.
Điểm khác biệt giữa EUTR và EUDR
EUTR và EUDR là hai quy định quan trọng của Liên minh châu Âu với mục tiêu bảo vệ rừng và đảm bảo chuỗi cung ứng không gây tác động tiêu cực lên môi trường. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa EUTR và EUDR thể hiện rõ ràng ở phạm vi, mục tiêu và cơ chế thực hiện. Dưới đây là sự so sánh chi tiết hơn từ góc nhìn chuyên môn:
Phạm vi sản phẩm và hàng hóa điều chỉnh
- EUTR: Quy định này giới hạn phạm vi điều chỉnh đối với gỗ và các sản phẩm từ gỗ. Những sản phẩm bị quản lý bao gồm từ gỗ tròn, gỗ xẻ, đến các sản phẩm gỗ hoàn thiện như đồ nội thất, giấy, và các sản phẩm phụ từ gỗ. Mục tiêu là ngăn chặn việc nhập khẩu gỗ bất hợp pháp vào thị trường EU. Điều này có nghĩa là EUTR chỉ kiểm soát gỗ khai thác bất hợp pháp theo quy định pháp luật tại quốc gia xuất xứ của gỗ.
- EUDR: Trong khi EUTR chỉ tập trung vào gỗ, EUDR có phạm vi bao trùm nhiều loại hàng hóa liên quan đến phá rừng. EUDR mở rộng điều chỉnh đối với các sản phẩm có nguy cơ gây phá rừng như đậu nành, dầu cọ, ca cao, cà phê, cao su, thịt bò và các sản phẩm liên quan đến chăn nuôi. Đây là một quy định toàn diện hơn nhằm ngăn chặn nạn phá rừng bất hợp pháp lẫn hợp pháp trong toàn bộ chuỗi cung ứng, bao gồm cả các hoạt động khai thác rừng phục vụ cho mục đích nông nghiệp.
Mục tiêu của việc khai thác và phá rừng
- EUTR: Mục tiêu chính của EUTR là ngăn chặn gỗ bất hợp pháp đi vào thị trường EU. Từ “bất hợp pháp” ở đây được hiểu là gỗ được khai thác trái với luật pháp của quốc gia khai thác. Điều này bao gồm vi phạm quy định cấp phép khai thác, không tuân thủ yêu cầu về môi trường, hoặc không có sự đồng thuận của các cộng đồng bản địa. EUTR không xem xét đến việc khai thác gỗ có hợp pháp nhưng vẫn gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường hoặc dẫn đến suy thoái rừng.
- EUDR: EUDR nhắm tới việc ngăn chặn mọi hình thức phá rừng, bất kể có hợp pháp theo luật quốc gia hay không. Quy định này không chỉ giới hạn ở phá rừng bất hợp pháp, mà còn ngăn chặn phá rừng hợp pháp nếu nó dẫn đến suy thoái hệ sinh thái và đa dạng sinh học. EUDR yêu cầu các doanh nghiệp chứng minh rằng sản phẩm của họ hoàn toàn không liên quan đến các hoạt động gây phá rừng (deforestation) hoặc suy thoái rừng (forest degradation), một khái niệm phức tạp hơn bao gồm việc làm suy yếu các chức năng sinh thái của rừng thông qua khai thác quá mức, mất mát đa dạng sinh học, hoặc thay đổi mục đích sử dụng đất.
Yêu cầu về thẩm định
- EUTR: Doanh nghiệp nhập khẩu gỗ vào EU phải thực hiện thẩm định hợp lý để đảm bảo rằng gỗ họ đang nhập không được khai thác trái phép. Quy trình này yêu cầu các doanh nghiệp thu thập và đánh giá thông tin về nguồn gốc gỗ, quốc gia khai thác, giấy phép khai thác và các tài liệu liên quan đến tính hợp pháp của sản phẩm. Tuy nhiên, EUTR chỉ yêu cầu chứng minh tính hợp pháp của gỗ mà không yêu cầu đánh giá sâu hơn về tác động môi trường hay sự bền vững trong khai thác gỗ đó.
- EUDR: Doanh nghiệp phải chứng minh rằng sản phẩm của họ không liên quan đến bất kỳ hình thức phá rừng nào, ngay cả khi hoạt động đó hợp pháp theo luật của quốc gia khai thác. Điều này bao gồm việc truy xuất nguồn gốc chi tiết đến địa điểm sản xuất, bao gồm vị trí địa lý cụ thể nơi sản phẩm được sản xuất hoặc thu hoạch. Các yêu cầu này đòi hỏi doanh nghiệp phải thu thập dữ liệu từ toàn bộ chuỗi cung ứng và chứng minh rằng các sản phẩm này không góp phần vào phá rừng hoặc suy thoái rừng. Điều này tạo ra một hệ thống kiểm soát chặt chẽ hơn nhằm bảo vệ rừng trên phạm vi toàn cầu, không chỉ giới hạn ở việc ngăn chặn hoạt động khai thác trái phép.
Cơ chế giám sát và truy xuất nguồn gốc
- EUTR: Các doanh nghiệp chịu trách nhiệm thực hiện thẩm định và giám sát tính hợp pháp của gỗ họ nhập khẩu, nhưng cơ chế giám tập trung vào việc kiểm tra và thanh tra từ phía cơ quan chức năng EU sau khi gỗ đã được nhập khẩu. Điều này có nghĩa là việc tuân thủ được đảm bảo chủ yếu thông qua các cuộc thanh tra ngẫu nhiên và các doanh nghiệp có thể bị phạt nếu bị phát hiện vi phạm.
- EUDR: Yêu cầu doanh nghiệp phải báo cáo và cung cấp dữ liệu chi tiết về xuất xứ sản phẩm ngay từ ban đầu. Yêu cầu truy xuất nguồn gốc toàn diện từ địa điểm khai thác nguyên liệu đến chuỗi cung ứng cuối cùng, bao gồm cả việc sử dụng dữ liệu vệ tinh và các công cụ theo dõi khác để giám sát các khu vực rừng bị ảnh hưởng. Cơ quan chức năng EU có quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin chi tiết về vị trí sản xuất và tiến hành kiểm tra liên tục để đảm bảo tính minh bạch và bền vững.
Tác động đối với doanh nghiệp và thị trường
- EUTR: Các doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng gỗ phải đảm bảo nguồn gốc hợp pháp của gỗ và phải tuân thủ các quy định pháp luật tại quốc gia khai thác. Mặc dù tạo ra một số rào cản cho doanh nghiệp nhập khẩu, EUTR không đặt ra các yêu cầu bền vững phức tạp và thường không yêu cầu doanh nghiệp phải đảm bảo về mặt môi trường ngoài tính hợp pháp.
- EUDR: EUDR tác động mạnh mẽ hơn đến doanh nghiệp, đòi hỏi họ không chỉ tuân thủ các quy định về pháp lý mà còn phải đảm bảo về tính bền vững và trách nhiệm môi trường. Điều này tạo ra áp lực lớn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu từ các quốc gia có nguy cơ phá rừng cao, buộc họ phải cải thiện các tiêu chuẩn sản xuất và chuỗi cung ứng để đáp ứng yêu cầu khắt khe hơn của thị trường EU.
Thông tin liên hệ:
NatureCert là đơn vị chuyên cung cấp các dịch vụ chứng nhận EUTR và EUDR. Để được hỗ trợ và tư vấn chi tiết về các dịch vụ này, quý khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi thông qua các thông tin sau:
Address: 3B49 Sky 9, 61-63 đường số 1, phường Phú Hữu, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh
Phone: 0932023406
Email: info@naturecert.org
Website: www.naturecert.com
Fanpage chính: Trung tâm NatureCert
Với đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp và kinh nghiệm, NatureCert cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng những giải pháp tối ưu và hiệu quả nhất để đạt được chứng nhận EUTR và EUDR. Hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.
