Nhu cầu về vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường tăng nhanh trong những năm 1990 từ các chủ nhà, kiến trúc sư, nhà phát triển và nhà thầu. Cùng với đó là nhu cầu chứng minh tính bền vững của gỗ.
Có nhiều hệ thống chứng nhận gỗ, nhưng chứng nhận PEFC và FSC cho đến nay vẫn được sử dụng phổ biến nhất. Vậy điểm giống và khác nhau giữa PEFC và FSC là gì? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
PEFC là gì?
PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification) là một tổ chức phi lợi nhuận quốc tế, được thành lập vào năm 1999 với trụ sở tại Geneva, Thụy Sĩ. Mục tiêu chính của PEFC là thúc đẩy quản lý rừng bền vững trên toàn cầu thông qua một hệ thống chứng nhận độc lập của bên thứ ba.
Với hơn 280 triệu ha rừng được chứng nhận, PEFC là hệ thống chứng nhận rừng lớn nhất thế giới. Sản phẩm gỗ mang logo ‘cây xanh’ của PEFC đảm bảo nguồn gốc từ những khu rừng được quản lý bền vững theo các tiêu chuẩn môi trường, xã hội và kinh tế nghiêm ngặt, dựa trên các công ước quốc tế. Nguồn gốc của sản phẩm có thể được truy xuất rõ ràng từ rừng đến tận tay người tiêu dùng.
Việc tham gia chứng nhận PEFC hoàn toàn tự nguyện và dựa trên nhu cầu thị trường. Các tiêu chí chứng nhận được xây dựng dựa trên sự tham gia của nhiều bên liên quan, đảm bảo phù hợp với điều kiện và ưu tiên của từng quốc gia. Điều này giúp các chủ rừng, dù lớn hay nhỏ, có cơ hội chứng minh cam kết của họ đối với quản lý rừng bền vững.
Để đạt được chứng nhận PEFC, một hệ thống chứng nhận rừng quốc gia phải trải qua quá trình đánh giá nghiêm ngặt bởi các chuyên gia độc lập. Hiện nay, có 55 quốc gia đã tham gia mạng lưới PEFC, mỗi quốc gia đều có một hệ thống chứng nhận riêng, được điều chỉnh phù hợp với điều kiện địa phương.
Thông qua việc chứng nhận, PEFC không chỉ đảm bảo chất lượng sản phẩm gỗ mà còn góp phần bảo vệ môi trường, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và bảo tồn đa dạng sinh học.
Xem thêm: Chứng nhận PEFC là gì? 7 nguyên tắc PEFC nhất định phải biết
FSC là gì?
FSC là viết tắt của Forest Stewardship Council, dịch sang tiếng Việt là Hội đồng quản lý rừng. Đây là một tổ chức phi lợi nhuận toàn cầu, với sứ mệnh thúc đẩy quản lý rừng bền vững thông qua chương trình chứng nhận quốc tế. Được thành lập vào năm 1994, ban đầu FSC tập trung vào các khu rừng nhiệt đới – nơi vấn nạn khai thác bất hợp pháp và không bền vững gây lo ngại.
Ngày nay, FSC mở rộng phạm vi áp dụng cho tất cả các loại rừng trên toàn cầu, bao gồm rừng nhiệt đới, ôn đới, và phương bắc. Hệ thống chứng nhận của tổ chức này đã được công nhận tại hơn 80 quốc gia, với tổng diện tích chứng nhận lên tới 180 triệu ha.
FSC cung cấp hai tiêu chuẩn chứng nhận chính:
- Chứng nhận quản lý rừng: Đảm bảo rằng rừng được quản lý theo 10 nguyên tắc nghiêm ngặt về môi trường, xã hội và kinh tế, nhằm bảo vệ đa dạng sinh học, bảo tồn rừng nguyên sinh, đảm bảo quyền lợi của cộng đồng địa phương và công nhân.
- Chứng nhận chuỗi cung ứng: Xác minh nguồn gốc gỗ từ rừng được quản lý bền vững và đảm bảo tính toàn vẹn của sản phẩm gỗ trong suốt quá trình từ rừng đến tay người tiêu dùng.
Tại Anh, hơn 77% người dân nhận diện được biểu tượng ‘đánh dấu cây’ của FSC, một dấu hiệu cho thấy sản phẩm gỗ đến từ nguồn bền vững, có lợi cho xã hội và khả thi về kinh tế.
FSC nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác thông qua việc quy tụ các nhóm lợi ích đa dạng, nhằm cân bằng lợi ích và đạt được kết quả đôi bên cùng có lợi. Tổ chức này được tổ chức thành ba phòng:
- Phòng môi trường bao gồm các tổ chức phi chính phủ và nhóm hoạt động vì môi trường
- Phòng kinh tế là các nhà quản lý rừng và doanh nghiệp bán lẻ gỗ
- Phòng xã hội đại diện cho cộng đồng bản địa và công đoàn lao động.
Mục tiêu chính của FSC bao gồm: chống phá rừng, bảo vệ rừng cổ thụ và rừng có nguy cơ tuyệt chủng, đảm bảo điều kiện làm việc công bằng, bảo tồn đa dạng sinh học, và bảo vệ quyền lợi của các cộng đồng, đặc biệt là người dân bản địa.
Xem thêm: FSC COC là gì? Tiêu chuẩn FSC COC về chuỗi hành trình sản phẩm rừng
So sánh điểm giống và khác nhau giữa PEFC và FSC
Điểm giống nhau giữa PEFC và FSC
PEFC và FSC đều là hai hệ thống chứng nhận lâm nghiệp quốc tế có mục tiêu chung là thúc đẩy quản lý rừng bền vững. Mặc dù có những sự khác biệt trong cách tiếp cận, cả hai tổ chức này vẫn chia sẻ nhiều điểm tương đồng đáng kể trong các khía cạnh sau:
Mục tiêu chung về bền vững của PEFC và FSC
Cả PEFC và FSC đều tập trung vào việc bảo vệ môi trường và quản lý rừng một cách bền vững. Mục tiêu chính của cả hai tổ chức là giảm thiểu tác động tiêu cực của việc khai thác rừng, bảo vệ đa dạng sinh học, và đảm bảo rằng việc quản lý rừng diễn ra theo cách có trách nhiệm về cả môi trường lẫn xã hội.
Điều này bao gồm việc bảo vệ các loài động thực vật nguy cấp, duy trì cân bằng sinh thái, và tuân thủ các quy định quốc tế về môi trường.
Chứng nhận chuỗi hành trình sản phẩm (Chain of Custody)
Cả PEFC và PSC đều cung cấp chứng nhận chuỗi hành trình sản phẩm (CoC) nhằm đảm bảo rằng gỗ và các sản phẩm từ gỗ được chứng nhận có nguồn gốc từ các khu rừng được quản lý bền vững.
Hệ thống CoC đảm bảo rằng quá trình từ khai thác rừng đến sản phẩm cuối cùng đều tuân thủ các nguyên tắc về bền vững và minh bạch. Đây là cách để các doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể tin tưởng vào nguồn gốc của sản phẩm gỗ mà họ sử dụng.
Đánh giá bởi bên thứ ba độc lập
Cả hai tổ chức PEFC và PSC đều yêu cầu việc đánh giá và cấp chứng nhận được thực hiện bởi các tổ chức đánh giá độc lập, tuân theo các tiêu chuẩn khắt khe về tính minh bạch và trung thực. Điều này giúp đảm bảo rằng việc chứng nhận không bị ảnh hưởng bởi lợi ích của các bên liên quan, tạo niềm tin cho người tiêu dùng và các tổ chức sử dụng sản phẩm gỗ được chứng nhận.
Bảo vệ quyền lợi của cộng đồng địa phương
PEFC và FSC đều có quy định rõ ràng về việc bảo vệ quyền lợi của các cộng đồng địa phương và người dân bản địa sống và làm việc trong khu vực rừng được chứng nhận.
Cả hai hệ thống PEFC và FSC đều yêu cầu các chủ rừng phải đảm bảo rằng quyền sở hữu đất đai, quyền truy cập vào tài nguyên rừng và điều kiện làm việc của người lao động tại khu vực đó được tôn trọng và bảo vệ.
Khuyến khích sự tham gia của nhiều bên liên quan
Cả PEFC và FSC đều áp dụng mô hình quản trị dựa trên sự tham gia của nhiều bên liên quan, bao gồm các tổ chức phi chính phủ, nhà nghiên cứu, cộng đồng địa phương, chủ rừng, và các doanh nghiệp trong ngành gỗ.
Điều này giúp cả hai tổ chức PEFC và FSC phản ánh đầy đủ và cân bằng lợi ích của các nhóm có liên quan, từ đó đảm bảo tính toàn diện và minh bạch trong quy trình chứng nhận.
Điểm khác nhau giữa PEFC và FSC
Mặc dù PEFC và FSC có cùng mục tiêu thúc đẩy quản lý rừng bền vững, chúng có những điểm khác biệt đáng kể trong cách tiếp cận và quy trình hoạt động.
Dưới đây là một số điểm khác biệt chính giữa PEFC và FSC:
Cách tiếp cận chứng nhận của PEFC và FSC
- FSC: Tổ chức FSC áp dụng một bộ tiêu chuẩn chung trên phạm vi toàn cầu, mang tính nhất quán và nghiêm ngặt. Hệ thống tiêu chuẩn của FSC được xây dựng dựa trên 10 nguyên tắc quản lý rừng bền vững, bao gồm các yếu tố về môi trường, kinh tế và xã hội. Do tính nghiêm ngặt cao, FSC phù hợp với các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, nơi các quy trình quản lý được kiểm soát tốt và có khả năng đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt của tiêu chuẩn quốc tế.
- PEFC: Trong khi đó, PEFC áp dụng một phương pháp tiếp cận linh hoạt hơn bằng cách cho phép mỗi quốc gia phát triển các tiêu chuẩn quản lý rừng bền vững của riêng mình, dựa trên khung tiêu chuẩn quốc tế của PEFC. Điều này cho phép PEFC phù hợp hơn với các khu rừng có quy mô lớn và điều kiện hoạt động phức tạp, đặc biệt là tại các khu vực châu Âu và Bắc Âu, nơi có sự khác biệt đáng kể về khí hậu và sinh thái học.
Phạm vi hoạt động và xuất phát điểm của PEFC và FSC
- FSC: Được thành lập năm 1994 với mục tiêu ban đầu là bảo vệ các khu rừng nhiệt đới và các khu vực rừng mưa Amazon, nơi tình trạng khai thác rừng bất hợp pháp và không bền vững diễn ra tràn lan. FSC đã mở rộng quy mô áp dụng ra toàn cầu, bao gồm cả các khu rừng ôn đới và rừng phương bắc, và hiện nay là một trong những tổ chức chứng nhận rừng bền vững có độ nhận diện cao nhất trên thế giới.
- PEFC: Được thành lập vào năm 1999 tại châu Âu, PEFC ra đời để đáp ứng nhu cầu của các chủ rừng lớn tại khu vực này, đặc biệt là ở các nước có diện tích rừng lớn như Phần Lan và Thụy Điển. Từ đó, PEFC mở rộng quy mô chứng nhận ra toàn cầu, với trọng tâm ban đầu là các khu rừng ôn đới và các quốc gia có ngành lâm nghiệp phát triển. Điều này làm cho PEFC phổ biến hơn tại các khu vực này so với FSC.
Chứng nhận cho các chủ rừng nhỏ lẻ
- FSC: Tiêu chuẩn của FSC thường khó khăn hơn cho các chủ rừng quy mô nhỏ lẻ do yêu cầu nghiêm ngặt về quản lý, báo cáo và giám sát các hoạt động trong rừng. Các chủ rừng nhỏ lẻ thường gặp khó khăn trong việc đáp ứng đủ các tiêu chuẩn liên quan đến bảo tồn đa dạng sinh học, quản lý tài nguyên và bảo vệ quyền lợi cộng đồng địa phương.
- PEFC: Ngược lại, PEFC có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho các chủ rừng nhỏ lẻ. Hệ thống chứng nhận của PEFC được thiết kế để giảm bớt sự phức tạp cho các doanh nghiệp nhỏ thông qua việc đơn giản hóa các quy trình đánh giá và kiểm tra. Điều này giúp PEFC trở thành lựa chọn hấp dẫn cho các chủ rừng với quy mô nhỏ hơn hoặc các khu rừng gia đình.
Chuỗi hành trình sản phẩm (Chain of Custody)
- FSC: Tiêu chuẩn chuỗi hành trình sản phẩm (CoC) của FSC được đánh giá là chặt chẽ và minh bạch hơn, yêu cầu các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng phải đảm bảo rằng gỗ FSC được tách biệt hoàn toàn khỏi các nguồn gỗ không bền vững trong suốt quá trình chế biến và vận chuyển. Tiêu chuẩn này đòi hỏi sự kiểm soát và theo dõi nghiêm ngặt từ khâu khai thác đến sản phẩm cuối cùng, đảm bảo rằng người tiêu dùng có thể tin tưởng vào nguồn gốc bền vững của sản phẩm.
- PEFC: Hệ thống chuỗi hành trình sản phẩm của PEFC cho phép một số mức độ linh hoạt hơn trong việc pha trộn gỗ được chứng nhận PEFC với các loại gỗ khác (nhưng phải tuân theo quy định cụ thể về tỷ lệ). Điều này giúp chuỗi cung ứng có sự linh hoạt hơn trong sản xuất, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp lớn hoặc những doanh nghiệp hoạt động trong môi trường phức tạp hơn.
Phương thức phổ biến và công nhận của PEFC và FSC
- FSC: FSC được công nhận và ưa chuộng hơn tại các thị trường phát triển như Mỹ, Canada, Anh và Đức. Biểu tượng FSC cũng có độ nhận diện cao hơn, đặc biệt là ở những quốc gia có nhận thức xã hội và môi trường cao. Do đó, các sản phẩm được chứng nhận FSC thường dễ dàng tiếp cận hơn với các khách hàng quốc tế yêu cầu tính minh bạch và bền vững trong sản phẩm gỗ và giấy.
- PEFC: Trong khi đó, PEFC phổ biến hơn ở châu Âu và các quốc gia có ngành lâm nghiệp quy mô lớn. Điều này xuất phát từ xuất phát điểm và phạm vi hoạt động ban đầu của PEFC, và mặc dù đã mở rộng quy mô toàn cầu, PEFC vẫn có sự tập trung mạnh mẽ tại các khu vực châu Âu và Bắc Mỹ, nơi các doanh nghiệp cần quy trình chứng nhận phù hợp với quy mô và quy định quốc gia.
Phạm vi áp dụng của PEFC và FSC
- FSC: Hệ thống tiêu chuẩn của FSC áp dụng chung trên toàn cầu và ít có sự điều chỉnh địa phương. Điều này đảm bảo tính thống nhất và công bằng giữa các khu vực nhưng đôi khi có thể gây ra khó khăn cho các doanh nghiệp ở các quốc gia có điều kiện khác biệt về sinh thái hoặc quy định địa phương.
- PEFC: Khác với FSC, PEFC cho phép các quốc gia phát triển tiêu chuẩn quản lý rừng bền vững riêng, phù hợp với điều kiện môi trường và quy định cụ thể của từng quốc gia, dựa trên nguyên tắc chung của PEFC. Điều này giúp PEFC linh hoạt hơn trong việc đáp ứng các yêu cầu địa phương và phù hợp hơn với các doanh nghiệp lớn hoạt động tại nhiều quốc gia khác nhau.
Như vậy, bài viết trên đã so sánh chi tiết điểm giống và khác nhau giữa PEFC và FSC. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần được giải đáp, xin vui lòng liên hệ:
Thông tin liên hệ:
NatureCert là đơn vị chuyên cung cấp các dịch vụ chứng nhận PEFC và FSC. Để được hỗ trợ và tư vấn chi tiết về các dịch vụ này, quý khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi thông qua các thông tin sau:
Address: 3B49 Sky 9, 61-63 đường số 1, phường Phú Hữu, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh
Phone: 0932023406
Email: info@naturecert.org
Website: www.naturecert.com
Fanpage chính: Trung tâm NatureCert
Với đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp và kinh nghiệm, NatureCert cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng những giải pháp tối ưu và hiệu quả nhất để đạt được chứng nhận PEFC và FSC. Hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.
